Başkalarının görevlerine müdahale etmemek ve kendi işlerinize karışılmasına izin vermemek, sağlıklı ilişki sınırları oluşturmanın temelidir. Müdahale, iyi niyetle başlasa da, çoğu zaman karşımızdaki kişinin sorumluluk bilincini elinden almak ve gelişimini engellemek anlamına gelebilir.
Yardım etmek ile müdahale etmek arasındaki ince fark, çoğu zaman niyetle ilgilidir.
Yardım etmek, aslında iletişimle doğrulanan bir yapıdır. Karşı taraftan bir yardım talebi geldiğinde ve bu talep sizin sınırlarınızla uyumluysa, yardım etmeniz müdahale olarak kabul edilmez. Ancak, karşınızdaki kişi talep etmeden, sadece sizin zihninizde oluşturduğunuz kaygılar ve korkular sonucu harekete geçiyorsanız, bu müdahale olarak değerlendirilebilir.
Peki, bu müdahale isteğiniz sizinle ilgili olabilir mi?
Belki geçmişte bir iş yaparken zorlandınız ama yardım isteyemediniz. Ya da sosyal olarak yalnız bırakıldığınızı hissettiğiniz zamanlar oldu ve şimdi, müdahale ettiğiniz insanlara sempati duyarak kendinizi onların yerine koyuyorsunuz. Bu nedenle, sizden talep edilmeyen bir duruma müdahale etme ihtiyacı hissediyorsunuz. Bu durum kulağa nasıl geliyor? Yardım etmek güzel bir davranış gibi görünse de, arka planda sizin çözülmemiş duygusal ihtiyaçlarınız olabilir.
Bir örnek üzerinden düşünelim: Çocuğunuzun ödevine sürekli “hadi” demek. Evet, o an için belki günü kurtarabilirsiniz, ama bunu yaptığınız sürece çocuğunuzun zihninde bu ödevin iki sorumlusu olmaya başlayacak. Çocuğunuz, ödevini yaparak öğrenir ve gelişir. Ancak sürekli yönlendirirseniz, onun sorumluluk bilinci geliştirmesini engelleyebilirsiniz. Aynı şey iş yerinde de geçerlidir; müdahale ettiğinizde iş arkadaşınızın kendi işini yönetme becerisine güvenini zedeleyebilirsiniz.
Hangi görevin kime ait olduğunu belirlemenin kolay bir yolu vardır
Yapılan seçimin sonucunu kim yaşayacak? Eğer bir davranışın sonucunu siz değil, bir başkası yaşayacaksa, bu görev ona aittir. Çocuğunuzun ödevini yapmaması onun eğitim sürecini etkiler ve sonuç ona aittir. Sizin müdahale etmeniz, onun bu sorumluluğu almasını engelleyebilir.
Yardım etmek isteğinizin arkasında ne var?
Bazen geçmiş deneyimlerimiz, başkalarına müdahale etme ihtiyacı hissetmemize yol açabilir. Geçmişte yalnız kalmış, destek alamamış ya da başkalarından yardım görememiş olabilirsiniz. Bu duygularla başkalarına yardım etmek güzel görünse de, onların talep etmediği bir şeye müdahale etmek, karşınızdaki kişinin özgüvenini zedeleyebilir ve gelişimini engelleyebilir.
Müdahale etmeden önce durup düşünmek önemlidir
Yardım gerçekten isteniyor mu, yoksa bu benim geçmişten gelen duygusal ihtiyaçlarımdan mı kaynaklanıyor?
Bu farkındalık, hem sizin sınırlarınızı korumanıza hem de başkalarının sorumluluk bilincini desteklemenize yardımcı olur.